CHARAKTERYSTYKA NIEKTÓRYCH TWORZYW TERMOUTWARDZALNYCH
Do tworzyw termoutwardzalnych zaliczamy m.in. fenoplasty, aminoplasty i poliestry.
Fenoplasty są jednymi z najstarszych tworzyw, należy do nich bakelit. Surowcem wyjściowym do produkcji bakelitu jest fenol i formalina. Wyroby bakelitowe charakteryzują się dużą twardością, odpornością na uderzenia, są dobrym materiałem izolacyjnym, odporne na działanie wysokich temperatur, na tarcie. Wadą bakelitu jest jego kruchość oraz brak możliwości barwienia na jasne kolory, mała odporność na działanie zasad, wydzielanie fenolu w podwyższonej temperaturze. Największych ilości bakelitu używa przemysł elektrotechniczny. Z bakelitu wyrabia się także uchwyty do naczyń i noży, zabawki i inne.
Bakelit w płomieniu zwęgla się, trzaska, pęka, płomień palnika przybiera kolor żółty, dym ma zapach fenolu. Poza płomieniem palnika bakelit nie pali się. Ulega powolnemu rozpuszczaniu w roztworach nitro.
Bakelit może być mieszany z innymi surowcami, jak włókna, tkaniny, trociny, papier, azbest. Otrzymujemy wówczas tworzywa bardzo trwałe znane pod nazwą rezotekst i rezokart mające zastosowanie w budowie aparatury chemicznej, a nawet w budowie maszyn.
Fenoplastami są także żywice fenolowe znane na rynku pod nazwą nowolak i rezolit. Żywice te imitują bursztyn, kość słoniową, róg. Produkuje się z nich sztuczną biżuterię, cygarniczki, zabawki, guziki itp.
Fenoplasty ze względu na wydzielanie fenolu nie mogą mieć styczności z produktami spożywczymi.
Duże znaczenie mają laminaty fenolowe. Produkcja laminatów polega na nasyceniu tkaniny, papieru lub bibułki roztworem żywicy i silnym sprasowaniu. Żywicą fenolową pokrywa się również szkło, drewno. Laminaty fenolowe charakteryzują się dużą odpornością na zginanie, wstrząsy i uderzenia.
Aminoplasty otrzymujemy z mocznika, melaminy lub aniliny i formaldehydu. Noszą one często nazwę tworzyw melaminowych. Aminoplasty są bezbarwne, a wypełnione białą lub barwioną celulozą papierniczą przybierają dowolne kolory. Tworzywa melaminowe są całkowicie pozbawione zapachu, lekkie, są złymi przewodnikami prądu. Wadą tych tworzyw jest mała odporność na uderzenie i ściskanie.
Aminoplasty zachowują się w ogniu tak jak fenoplasty, ponadto pęcznieją i bieleją po brzegach, wydzielają woń amoniaku. Rozpuszczają się w roztworach nitro i fenolu.
Z tworzyw melaminowych wytwarza się nakrycia stołowe, pudełka do kosmetyków, guziki, zabawki, Wyroby elektrotechniczne. Tworzywa melaminowe służą także do produkcji laminatów. Nośnikiem warstwy melaminy może być papier, tkanina, płyty paździerzowe, wiórowe lub pilśniowe. Ciekłą warstwę tworzywa nakładamy na podłoże pod dużym ciśnieniem i w temperaturze ok. 130°C. Laminaty ze względu na swe wartości użytkowe i estetyczne znajdują duże zastosowanie, zwłaszcza w przemyśle meblarskim.
Poliestry otrzymujemy z kwasów karbolowych i z glicerolu. Poliestry są odporne na działanie temperatur do 260°C, sprężyste, odporne na ścieranie, zrywanie, są złymi przewodnikami prądu elektrycznego, nie ulegają działaniu wody.
Tworzywa poliestrowe w płomieniu palnika topią się i wydzielają woń spalonych włosów. Rozpuszczają się tylko w dwumety-loformamidzie.
Płyty poliestrowe wzmocnione włóknami szklanymi mają zastosowanie w produkcji karoserii samochodowych, łodzi ratunkowych lub różnych zbiorników. Z włókien poliestrowych produkuje się wysoko cenione tkaniny, zwane w Polsce elaną i torlenem, w innych krajach tergalem, terylenem, dacronem, diolenem, la-nonem.