NAKRYCIA STOŁOWE
Do nakryć stokowych zaliczamy łyżki, noże i widelce stołowe, łyżeczki do herbaty, łyżeczki do kawy, łyżeczki do cukru, łyżeczki do soli, łyżeczki do lodów, widelce do zakąsek, widelce do ryb, widelce do cytryn, widelce i łyżki do sałatek, nóż i łopatkę do tortu, nóż do masła, nóż do sera, widelec i łyżkę półmiskową, łyżkę wazową, łyżkę do sosów i inne (rys. 73).
Ze względu na surowiec, z którego są wykonane, nakrycia dzielimy na stalowe, aluminiowe i srebrne, ze względu na sposób wykończenia — na polerowane na połysk zwykły, wysoki, posrebrzane, jednolite i łączone.
W obrocie handlowym nakrycia dzielimy na aluminiowe, nierdzewne, posrebrzane i srebrne.
Nakrycia aluminiowe produkuje się z utwardzonego aluminium.
Nakrycia stalowe wykonane są ze stali nierdzewnej i kwaso-odpornej zawierającej około 18% chromu i 9% niklu.
Nakrycia posrebrzane wykonane są z wysokoniklowego mosiądzu o zawartości 12% niklu. Warstwa srebra wynosi 28 mikronów. Posrebrza się wyłącznie metodą elektrolityczną.
Nakrycie srebrne wykonane są ze stopu srebra z miedzią. Zawartość srebra w tym stopie wynosi 80%. Dla polepszenia wyglądu nakryć poddaje się je elektrolitycznemu srebrzeniu 99,9% srebrem, Warstwa nałożonego elektrolitycznie srebra wynosi 5 mikrometrów.
Ze względu na połączenie elementów dzielimy nakrycia na jednolite i łączone.
Nakryciami jednolitymi nazywamy nakrycia w całości wykonane metodą odkuwki z tego samego metalu.
Nakrycia łączone mają trzonki produkowane oddzielnie. Trzo-
nek może być wykonany z tego samego metalu co całe nakrycie lub też z innego metalu, z kości, drewna czy żywic syntetycznych.
Ważną czynnością w produkcji nakryć jest polerowanie. Wyróżniamy polerowanie na połysk zwykły i wysoki. Wyroby ze stali nierdzewnej oraz posrebrzanej poleruje się najczęściej na połysk zwykły. Do polerowania na połysk zwykły używa się szczotek, bębnów obrotowych i sukna. Niekiedy trzonki poddawane są satynowaniu, tj. matowaniu. Matowania dokonuje się używając szczotek i specjalnej pasty do matowania. Wyroby srebrne polerowane są ręcznie. Używa się do tego celu kamieni zwanych agatami i roztworu z korzenia mydlnika zmniejszającego tarcie. Trzonki nakryć srebrnych poddaje się tzw. oksydowaniu. Oksydowanie polega na zanurzeniu trzonka w roztworze wielosiarczku potasu.
Nakrycia stołowe produkowane' są w różnych wzorach. Wzory mają swoje nazwy, np. „Księstwo Warszawskie", „Poznańskie", lub oznaczone-są symbolami. Wzory różnią się kształtem. Kształty ulegają zmianom zgodnie z aktualnymi wymaganiami mody. Każde nakrycie ma wytłoczony lub wytrawiony znak i nazwę producenta oraz nazwę surowca, z którego jest wykonane.
Dokonując odbioru jakościowego nakryć sprawdzamy:
— nierdzewność,
— staranność wykończenia — czy brzegi są starannie oszlifowane, a całość starannie wypolerowana,
zgodność wyrobu z określonym wzorem,
sprężystość noży i widelców,
— rodzaj użytego metalu i prawidłowość jego oznaczenia, , — prawidłowość opakowania.
Nierdzewność sprawdzić można próbą na obecność chromu w stali użytej do wyrobu nakryć. Do tego celu przygotowuje się mieszaninę kwasu solnego i azotowego w stosunku 3 : 1, a ponadto nadtlenek sodowy w proszku i roztwór 0,5 g benzydyny w 100 cm3 kwasu octowego. Na powierzchni badanego wyrobu tworzy się pierścień z wazeliny o średnicy ok. 10 mm. W pierścień ten nanosi się pipetą 3 krople mieszaniny kwasu solnego i azotowego. Po 5 minutach roztwór ten przenosi się za pomocą kapilary na szkiełko zegarkowe, zobojętnia nadtlenkiem sodu, miesza i wlewa następnie na bibułę filtracyjną. Na wytworzoną plamę na bibule działa *się następnie 2 kroplami benzydyny. W razie obecności chromu na brzegach plamy utworzy się wyraźny niebieski pierścień.
Nakrycia sprzedaje się na sztuki lub w kompletach. Komplety mogą składać się z kilku lub kilkudziesięciu sztuk. Komplet sześcioosobowy liczy np. 31 nakryć. Komplety pakowane są w pudełka kartonowe lub ozdobne futerały.